AMELİYATHANE ORTAMI

Ameliyathane Ünitesinin Fiziki Yapısı

Ameliyathaneler kurumdan kuruma farklılık gösterebilir ancak uyulması gereken standart özellikler vardır. Mimaride ortak amaç; hasta ve çalışan güvenliğinin sağlanması ve kolay iş akışının sürdürülmesine uygun bir ortam oluşturmaktır.

Ameliyathanede bakterilerin bulaşmasını en aza indirebilmek için üç ana bölge vardır. Dış bölge: Serbest(yeşil) alan, Orta bölge: Temiz(sarı) alan ve İç bölge: Steril(kırmızı) alan.

Serbest(yeşil) alan 

Çalışanın hastane kıyafetini giydiği bölümdür. Bu bölümde ameliyathane çalışanlarıyla sınırlı iletişime izin verilir. Bu bölümde; giriş ve çıkış, preoperatif alan, giyinme odaları, bekleme odaları, dinlenme odaları, depolar yer alır. 

Temiz(sarı) alan

Ameliyathane kıyafetlerinin giyilmesinin zorunlu olduğu alandır. Bu alanda; temiz ve steril malzeme odası, sterilizasyon ünitesi, araç gereçlerin dağıtım ve kullanım alanları yer alır. Bunun yanı sıra fırçalama üniteleri, koridorlar, çalışma alanları ve depoların bulunduğu bölümdür. Galoş, başlık, maske giymeyi gerektirdiğinden yarı sınırlı bölge de denir.

Steril Kırmızı Alan 

Steril ameliyat bölgesidir. Ameliyat sırasında gereksinim duyulabilecek steril araçların bulunduğu alanları içerir.

Ameliyathane; ayrılma odası,, cerrahi yoğun bakım odası, kan bankası, patoloji laboratuvarı, radyoloji gibi destek hizmetlerine yakın olmalıdır. 

Ameliyathane içerisinde de şunlar olmalıdır:

• Uyanma odaları
• El yıkama bölümü
• Dinlenme odaları
• Soyunma odası
• Ameliyat odaları
• Anestezi odaları
• İdari birolar

Duvarlar 

Düz, girintisiz, çıkıntısı, gözeneksi, yuvarlanmış köşeler olmalı. Malzeme yıkamaya dayanıklı olmalı. Zemin, tavan gibi yüzeyler kolay temizlenebilir olmalıdır.

Kapılar

Sensörlü olmalı. 1.5 metrede dar olmamalı. Dezenfektanlara dayanıklı olmalı.


Aydınlatma

Parlamaya neden olmayan, gölge yapmayan, maximum görmeyi salayan, ısı vermeyen lambalar olmalı.

Havalandırma

• Pozitif - negatif basınç sistemiyle çalışmalı.
• Ameliyat odasında saatteki hava değişimi 15-20 olmalıdır.
• Sıcaklık 20-24 derece olmalı.
• Nem %50 - %60 dolaylarında olmalı.
• Havalandırmada hepa filtre olması idealdir.

Temiz olmayan ortamdan ameliyat alanına hava akımı engellenmelidir.
Havadaki bakterileri azaltmak ve cerrahi enfeksiyonları önlemek için havalandırmanın uygun ve etkin olması gerekir.


Acil Durumlar ve Emniyet Tedbirleri 

• Her odada acil durumu bildirecek görülebilir ve duyulabilir sinyalizasyon sistemi olmalıdır.
• Sistem; kaçağın/gazın türünü ve durumunu belirtebilmelidir.
• Uyarı ışığı kapının dışında olmalıdır.
• Sinyal sesi sorumlu hemşire ofisinden ya da anestezi hazırlık bölümünden de duyulmalıdır.
• Ameliyathanede en önemli fiziksel tehlikeler yangın. elektrik sistemi ve anestezik gazlardan kaynaklanan kazalardır.
• Ortamda iletişimi sağlayan yer döşemelerinin olması, nem oranının yüksek olması, uçucu gaz ve sıvılar, oksijen kullanımı, tek kullanımlık kağıt ürünler, elektrikli cerrahi aletler, lazer yangın, patlama gibi risklere neden olabilir.